“Đằng Vương các”

của Vương Bột




Trông chốn ở cũ nghĩ đến chủ nhân là đề tài hay gặp trong thơ Đường. Thường nơi ấy đã điêu tàn, hóa di tích, nhưng cũng có khi ngược lại. Khi Vương Bột đến thăm, Đằng Vương các vừa được trùng tu: cột chạm bóng bẩy, rèm châu lung linh và chắc trong buổi chiêu đãi tưng bừng của Diêm Công cũng không hề thiếu rất nhiều gái trẻ đẹp trang sức lộng lẫy múa hát. Trong khi mọi người tập trung thưởng thức, thì văn nhân đa cảm ngắm nghe hình tiếng bây giờ mà bâng khuâng hình tiếng những năm xưa...

Bài thơ này nằm ở cuối bài tự “Đằng Vương các”. Bài tự còn có một câu văn cũng nổi tiếng: “Lạc hà dữ cô vụ tề phi, thu thủy cộng tràng thiên nhất sắc”, mà ai đó đã dịch thành:

“Cái cò bay với ráng sa
Sông thu cùng với trời xa một màu”.

Từ Đằng Vương đi đến Vương Bột đến, chỉ hai mươi năm. Từ bấy tới nay, một nghìn mấy trăm năm! Chiều chiều ráng vẫn sa, sông Cám Giang đến mùa thu vẫn xanh như trời, nhưng không biết cò có còn để bay với ráng chăng, không biết người lên gác tía bâng khuâng con vua bây giờ ở đâu, người ấy bây giờ ở đâu...

Nguyên văn

Ðằng Vương cao các lâm giang chử
Bội ngọc minh loan bãi ca vũ
Họa đống triêu phi nam phố vân
Châu liêm mộ quyển tây sơn vũ
Nhàn vân đàm ảnh nhật du du
Vật hoán tinh di kỷ độ thu
Các trung đế tử kim hà tại
Hạm ngoại trường giang không tự lưu.

Dịch nghĩa

Gác Ðằng Vương còn cao ngất bên sông
Những buổi múa hát huy hoàng thôi rồi
Sớm mây từ bến nam bay về vờn cột chạm
Chiều cuốn rèm châu, thấy mưa trên núi tây
Ngày ngày mây trôi lờ lững in bóng xuống đầm
Vật đổi sao dời, đến nay đã mấy thu?
Người “con vua” trong gác nay ở đâu?
Ngoài hiên, sông dài vẫn miên man chảy

Dịch thơ

Gác ca còn đứng giữa đời
Mà người ca múa đã dời vào mơ
Sớm mây về tụ mái xưa
Chiều rèm châu cuốn: núi mưa đen rầm
Mây trôi lững thững qua đầm
Bể dâu biết đã mấy lần thu sang?
Ðằng Vương, ới hỡi Ðằng Vương!
Ngoài kia sông vắng miên man chảy hoài…

Bản dịch thơ khác

Gác Ðằng cao ngất bãi sông thu,
Ngọc múa vàng reo nay thấy đâu?
Nam phố mây mai quanh nóc vẽ,
Tây sơn mưa tối, cuốn rèm châu.
Ðầm nước mây vờn ngày tháng trôi,
Mấy phen vật đổi với sao dời.
Ðằng Vương thuở trước giờ đâu tá?
Sông lớn ngoài hiên luống chảy hoài. (Tương Như)

Bên sông đây gác Đằng Vương,
Múa ca đã hết, ngọc vàng nào ai.
Cột rồng Nam phố mây bay,
Rèm châu mưa cuốn ngàn Tây sớm chiều.
In đầm, mây vẩn vơ trôi,
Tang thương vật đổi, sao dời mấy thâu?
Đằng vương trong gác giờ đâu?
Trường Giang nước vẫn chảy mau mé ngoài. (Trần Trọng San)

Thu Tứ