|
“Ẩm tửu khán mẫu đơn”
của Lưu Vũ Tích
Chuyện thường quá, mà cũng đem làm thơ được sao? Ấy, trong cái bài thơ “Ẩm tửu khán mẫu đơn” của Lưu Vũ Tích có một tâm sự nho nhỏ, kể cũng ngộ nghĩnh.
Cổ nhân bên Tàu sao lại đi áy náy lạ thế nhỉ. Ở Á Đông xưa, chồng già vợ trẻ là thường, thậm chí “là tiên”.(1) Hơn một nghìn năm sau Lưu Vũ Tích, bên ta Nguyễn Công Trứ “mái tuyết đã phau phau” vẫn tỉnh bơ cưới “kẻ đào thơ còn mảnh mảnh”. Động phòng hoa chúc, cô dâu hỏi tuổi, chàng rể láu lỉnh đáp: “Năm mươi năm trước anh mới hai ba”!(2) Rồi Dương Khuê chả biết “lãng du” phương nào mất “mười lăm năm”, để khi về thấy bé Hồng bé Tuyết “đã tới kỳ tơ liễu”. Thấy, rồi kẻ “sượng sùng”, người “ái ngại”, rồi tóc trắng bèn vẫn cứ “đi lại”, “ngây ngây, dại dại” với “má hồng”!(3)
Nhưng hoa có phải là con gái đâu mà nhắc đến hai cụ ta? À, trong một thời rất dài, ở Á Đông, hoa và gái được xem là có liên hệ đấy. Chẳng qua một đằng không biết nói, một đằng thì có.
Trở lại với mẫu đơn. Chúa tể của muôn loài hoa, thì cũng phải ngậm miệng mà nở tử tế cho cụ già ngắm, nghe chưa? Cái “sắc” này lành, ta tha hồ vừa xem vừa “tửu” tới bến, cụ Lưu ạ.
Nguyên văn
Kim nhật hoa tiền ẩm Cam tâm túy sổ bôi Ðãn sầu hoa hữu ngữ Bất vị lão nhân khai.
Dịch nghĩa
Hôm nay uống rượu trước hoa Lòng vui say sưa mấy chén Chỉ e hoa lên tiếng bảo Không nở cho người già.
Dịch thơ
Bản 1:
Trông hoa bỗng thấy thèm say Ngoảnh hô thằng nhỏ kíp bày mâm ra Cạn chung, lại mất hứng “khà” Ngại hoa mắng vốn: anh già còn ham!
Bản 2:
Chào hoa mới nở, nâng ly Chà chà, đẹp nhỉ, mấy khi, thêm nào! Vui đang, dưng bỗng nghe sầu: Hoa mà biết nói, bạc đầu chắc chê!
Bản 3:
Định là chỉ một chén thôi Vui hoa uống mãi, đã hơi tàng tàng Bên tai đâu chợt khẽ khàng: “Già chơi trống bỏi!”, bàng hoàng, tỉnh say!
Bản 4:
Ngồi coi bông chúa, nhâm nhi Vui bông quên đếm, chục ly chắc thừa Đang hăng, sực nghĩ, thẫn thờ: Bông tươi rói nở, ông già ngồi coi!
Bản dịch thơ khác
Ngày nay uống rượu trước hoa Có say mấy chén cũng là khó coi Chỉ e hoa biết mỉm cười: “Nở ra đâu có vì người tuổi cao!” (Ngô Tất Tố)
Thu Tứ
_______ (1) Ca dao: “Chồng già vợ trẻ là tiên…”. (2) Bài “Tuổi già cưới vợ hầu”. (3) Bài “Đào Hồng, đào Tuyết”.
|
|