“Thính biên hồng”

của Bạch Cư Dị




Cớ sao lại hỏi Chiêu Quân và Tô Vũ có nghe ngỗng trời kêu chăng? Bởi đó là một loài chim thiên di, nghe nó kêu hẳn người đẹp đi làm vợ chúa Hung Nô và ông quan đi sứ bị chúa Hung Nô bắt ở lại chăn dê cùng ước ao mình cũng có cánh để bay theo nó về nam!

Nguyên văn

Kinh phong xuy khởi tái hồng quần
Bán nhập bình sa, bán nhập vân
Vị vấn Chiêu Quân nguyệt hạ thính
Hà như Tô Vũ tuyết trung văn?

Dịch nghĩa

Gió to làm ngỗng trời trên ải vùng bay
Nửa bầy bay xuống cát, nửa lên mây
Chiêu Quân dưới trăng có lắng tai chăng?
Và Tô Vũ giữa tuyết có nghe chăng?

Dịch thơ

Bản 1:

Gió lồng nhạn ải vùng bay (1)
Lên mây xuống cát gọi bầy thảm thê
Dưới trăng ai đó có nghe
Núi băng ai có chợt tê tái lòng.

Bản 2:

Gió lồng lộng tung bầy nhạn ải
Nửa lên trời, nửa bãi cát sa
Nàng nằm dưới nguyệt có nghe?
Người đi giữa tuyết có tê tái lòng?

Bản dịch thơ khác

Ðàn hồng rợn gió ngoài biên
Nửa sa cát bể, nửa lên mây trời
Chiêu Quân, Tô Vũ nghe chơi
Dưới trăng, trong tuyết đôi nơi thế nào? (Tản Đà)

Thu Tứ



















________
Tên bài nghĩa là “Nghe ngỗng trời ở biên giới”.
(1) “Nhạn” đây là từ Hán Việt cũng có nghĩa là ngỗng trời. Để ý nhạn trong tiếng Việt chỉ một loài chim hoàn toàn khác!